Kinderdoseringen: medicijnen op maat

Net als volwassen patienten, gebruiken zieke kinderen ook geneesmiddelen. Het onderzoek naar effectiviteit, doseringen en bijwerkingen van farmacotherapie bij kinderen is de laatste jaren toegenomen, mede door wetgeving vanuit de registratie autoriteiten.

Dit is belangrijk omdat er op het gebied van farmacokinetiek en farmacodynamiek grote verschillen zijn tussen zowel kinderen en volwassenen, als tussen pasgeborenen en kleine kinderen.

Nog steeds is er een achterstand in informatie over toepassing, doseringen en bijwerkingen van geneesmiddelen bij kinderen, zeker in de jonge leeftijdscategorieen en bij nieuwere middelen. In de praktijk betekent dit dat zogenaamd offlabel en unlicensed geneesmiddelgebruik frequent voorkomt bij kinderen.

Kinderen zijn geen kleine volwassenen. Toch werd bij het vaststellen van kinderdoseringen lange tijd uitgegaan van de dosering voor volwassenen. Vooral bij oudere medicatie ontbreekt vaak een specifieke kinderdosering. Het vertalen van doseringen zonder deugdelijk onderzoek kan leiden tot een te hoge of te lage dosering. Het uitvoeren van geneesmiddelonderzoek bij kinderen is echter complex. Hieraan liggen verschillende factoren ten grondslag. Zo is er sprake van grote heterogeniteit binnen deze leeftijdsgroep, is het aantal patienten klein en kleven er medisch ethische bezwaren aan het uitvoeren van onderzoek bij wilsonbekwamen, waaronder jonge kinderen.

Daarnaast kunnen resultaten uit de ene leeftijdsgroep bijvoorbeeld adolescenten niet zonder meer worden geextrapoleerd naar een andere leeftijdsgroep bijvoorbeeld zuigelingen. Om die reden wordt nu ook gekeken naar alternatieve methoden zoals het gebruik van fysiologisch gebaseerde farmacokinetische modellen PBPK modellen en gebruik van real life data, om meer informatie beschikbaar te krijgen.

Essentieel is ook het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen bij kinderen, ook al zijn deze bijwerkingen bij volwassenen al bekend. Kinderen hebben immers een duidelijk ander patroon van bijwerkingen en laten soms zeer ernstige bijwerkingen zien. Langetermijn vervolgstudies zijn belangrijk bij het doen van geneesmiddelonderzoek bij kinderen, om ook effecten op groei en ontwikkeling in kaart te brengen.

In deze cursus zullen we aan de hand van een aantal factoren, zoals de farmacokinetiek en de farmacodynamiek van een geneesmiddel, de achtergronden behandelen voor de vaststelling van kinderdoseringen. Ook gaan we in op geschikte toedieningsvormen en wegen bij kinderen

Therapietrouw is een belangrijke factor bij het toedienen van geneesmiddelen aan kinderen en komt uiteraard ook aan bod.