Placebo-effect

De laatste jaren is er een hernieuwde belangstelling voor de toepassing van placebo-effecten in de geneeskunde. Daarbij zijn met name drie aspecten relevant. Het eerste is het gebruik van placebo’s in de context van klinische onderzoeken. Deze nascholing gaat niet zozeer in op alle finesses van de opzet van placebogecontroleerde, klinische onderzoeken. Wel komen enkele interessante fenomenen aan de orde, zoals de voor- en nadelen van actieve placebo’s. Een tweede aspect is de studie naar placebomechanismen, zoals de rol van conditionering en neurobiologische modulatie-effecten. Ook dit zal hier niet uitgebreid aan de orde komen. Weliswaar vinden namelijk veel studies plaats op dit gebied, maar definitieve conclusies ontbreken vaak nog en de resultaten zijn niet altijd direct te vertalen naar de dagelijkse praktijk. Het derde aspect is het gebruik van het placebo-effect met een mogelijke toepasbaarheid in de dagelijkse praktijk. Uiteraard besteden we daarbij ook aandacht aan de keerzijde van het placebo-effect, namelijk het nocebo-effect. Aan de hand van een casus over antidepressiva en een casus over statines illustreren we de mogelijke betekenis van het placebo-effect respectievelijk het nocebo-effect in de dagelijkse praktijk.

Accreditatie

Dit programma is door de KNMG voor 2 punten geaccrediteerd onder ID 492593. In uw persoonlijke nascholingsdossier is terug te vinden tot welke datum dit programma geaccrediteerd is.

Inhoud

BLOK A Placebo's en placebo-effecten

A1 Placebo's en placebo-effecten in historisch perspectief

A2 Het verschil tussen placeborespons en placebo-effect

A3 Mogelijke fysiologische mechanismen ter verklaring placebo- en nocebo-effecten

BLOK B Toepassing placebo-effect in de dagelijkse praktijk

B1 Consensus over inzet placebo-effect in de dagelijkse praktijk

B2 Consensus over informatie aan de patiënt

B3 Invloed van uiterlijk, vorm en prijs op het placebo- en nocebo-effect

B4 Casus: antidepressiva niet werkzamer dan placebo?

B5 Casus: bijwerkingen van statines grotendeels een nocebo-effect?

B6 Casus: bijwerkingen bij COVID-19-vaccinatie